Stres towarzyszy nam od zawsze – to naturalna odpowiedź organizmu na niebezpieczne sytuacje, która umożliwia nam „walkę lub ucieczkę”, aby przetrwać.
Jego przewlekła obecność prowadzi jednak do zaburzeń funkcjonowania układu nerwowego, hormonalnego i odpornościowego. Z tego względu praca nad stresem jest kluczowa dla naszego zdrowia.
Pierwszym krokiem do obniżenia poziomu napięcia jest wprowadzenie odpowiednich technik relaksacyjnych – a ich idealnym uzupełnieniem będzie suplementacja wyciszająca układ nerwowy.
Które suplementy na stres warto stosować?
Ekstrakt ze słodkiej pomarańczy
Ekstrakt ze słodkiej pomarańczy wykazuje wielokierunkowe działanie przeciwstresowe. W jaki sposób wpływa na organizm?
- Składniki aktywne ekstraktu, w tym naringina i hesperydyna, zmniejszają produkcję cytokin prozapalnych, takich jak TNF-α i IL-6. Cytokiny te są mediatorami stanu zapalnego i zwiększają pobudzenie osi HPA (podwzgórze-przysadka-nadnercza), prowadząc do nadmiernej produkcji kortyzolu. Zmniejszenie ich ilości ogranicza przewlekły stan zapalny związany ze stresem.
- Regularne stosowanie ekstraktu ze słodkiej pomarańczy moduluje odpowiedź organizmu na stres psychologiczny i farmakologiczny poprzez oddziaływanie na ośrodkowy układ nerwowy. Badania wykazały, że wpływa to na aktywność mózgu w warunkach chronicznego stresu, przekładając się na mniejsze napięcie psychiczne i większą odporność na bodźce stresowe.
- Ekstrakt zawiera wysokie stężenia witaminy C i magnezu, które działają synergistycznie, zwiększając aktywność enzymów antyoksydacyjnych: dysmutazy ponadtlenkowej (SOD), katalazy (CAT) i peroksydazy glutationowej (GPx). Te enzymy chronią komórki przed wolnymi rodnikami powstającymi w stresie oksydacyjnym, wspierając regenerację organizmu.
Ekstrakt ze skórki pomarańczy działa zarówno na poziomie układu nerwowego, hormonalnego, jak i komórkowego, co czyni go skutecznym wsparciem w radzeniu sobie ze stresem.
ETAS – ekstrakt ze szparaga
ETAS (Enzyme-Treated Asparagus Extract) to standaryzowany ekstrakt z łodyg szparaga o unikalnej zdolności do indukcji białka szoku termicznego HSP70, chroniącego komórki przed różnymi rodzajami stresu.
- Główne związki aktywne ETAS to prolino-pochodne 3-alkilodiketopiperazyny: cyclo(l-Phe-l-Pro), cyclo(l-Tyr-l-Pro), cyclo(l-Leu-l-Pro). Indukują one ekspresję mRNA HSP70, zwiększając zdolność komórek do ochrony przed stresem oksydacyjnym.
- Badania kliniczne wykazały, że ETAS stabilizuje poziom kortyzolu i chromograniny A w surowicy i ślinie, podczas gdy u osób przyjmujących placebo obserwowano znaczący wzrost tych markerów. Stabilizacja hormonów przyczynia się do redukcji odczuwanego napięcia i ryzyka zaburzeń związanych z chronicznym stresem.
- ETAS wspomaga równowagę między układem współczulnym a przywspółczulnym, przekładając się na obniżenie napięcia mięśniowego, ciśnienia krwi i tętna podczas stresu.
- ETAS zwiększa ekspresję HSP70 i HSP90, chroniąc neurony przed toksycznymi białkami odkładającymi się w mózgu, które przyczyniają się do rozwoju choroby Alzheimera i poprawiają funkcje poznawcze. To działanie wzmacnia odporność mózgu na stres i neurodegenerację.
ETAS wspiera organizm zarówno na poziomie komórkowym, jak i systemowym, działając przeciwstresowo, neuroprotekcyjnie i regulując sen (a to ma bezpośrednie przełożenie na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego).
Ekstrakt z cierpkiej wiśni
Ekstrakt z cierpkiej wiśni (Prunus cerasus), odmiana Montmorency, jest jednym z nielicznych naturalnych źródeł melatoniny. Choć ma bardzo dobry wpływ na organizm, nie cieszy się dużą popularnością jako składnik suplementacji.
- Melatonina działa na receptory w mózgu (MT1 i MT2), synchronizując cykl snu i czuwania. To kluczowy sygnał dla organizmu, że „nadszedł czas snu”. To sprzyja naturalnemu zasypianiu i poprawia regularność rytmu okołodobowego.
- Ekstrakt z cierpkiej wiśni pomaga w regulacji osi HPA (podwzgórze–przysadka–nadnercza). Stabilizuje wydzielanie kortyzolu i innych hormonów stresu, ograniczając ich nocne wzrosty. Efekt ten wspiera prawidłowy rytm hormonalny: wysoki poziom kortyzolu rano (energia do działania) i niski wieczorem (łatwe zasypianie).
- Cierpka wiśnia to również bogate źródło antocyjanin i polifenoli – silnych przeciwutleniaczy. Wykazano, że zmniejszają one aktywność cytokin prozapalnych, takich jak IL-6 czy TNF-α, ograniczając przewlekły stan zapalny. W praktyce oznacza to redukcję stresu fizjologicznego obciążającego organizm – kluczową zwłaszcza u osób narażonych na przewlekły stres, intensywny wysiłek czy niedobór snu.
- Regularna suplementacja ekstraktem z cierpkiej wiśni poprawia jakość i długość snu. Badania pokazują, że zwiększa czas spędzony w fazie głębokiej, najbardziej regeneracyjnej dla mózgu i ciała.
Dzięki cierpkiej wiśni organizm lepiej regeneruje się po okresach stresu, a poprawa jakości snu wzmacnia odporność psychiczną i fizjologiczną.
L-theanina – jak wspiera układ nerwowy?
L-theanina to aminokwas niebiałkowy występujący głównie w liściach zielonej herbaty. Od lat wzbudza zainteresowanie naukowców ze względu na swoje działanie przeciwstresowe i neuroprotekcyjne.
- Jednym z unikalnych mechanizmów L-theaniny jest nasilanie aktywności fal alfa w regionach czołowych mózgu. Fale alfa pojawiają się, gdy jesteśmy zrelaksowani, ale czujni – np. podczas medytacji czy lekkiego skupienia. To oznacza, że L-theanina sprzyja stanowi głębokiego odprężenia bez sedacji i spowolnienia umysłowego, co odróżnia ją od leków uspokajających.
- Badania wykazały, że suplementacja L-theaniną obniża poziom kortyzolu w ślinie po ekspozycji na stres. Długotrwałe jej stosowanie dodatkowo redukuje subiektywnie odczuwany stres i napięcie. L-theanina wpływa również na układ sercowo-naczyniowy, obniżając częstość akcji serca i ciśnienie krwi w sytuacjach stresowych, co chroni organizm przed negatywnymi skutkami przewlekłej aktywacji osi HPA. Aminokwas obniża także częstość akcji serca (tętno) i ciśnienie krwi podczas stresu psychologicznego.
- W połączeniu z GABA, L-theanina poprawia latencję snu (czas potrzebny do zaśnięcia), a także jakość snu zarówno w fazie REM (sen związany z przetwarzaniem emocji i pamięci), jak i non-REM (głęboki sen regeneracyjny). Efekt ten sprzyja lepszemu odtwarzaniu zasobów energetycznych i szybszej regeneracji układu nerwowego.
- Substancja zmniejsza ekspresję synapsyny 2, α-synukleiny, β-synukleiny i białka tau, jednocześnie zwiększając ekspresję kinazy wapniowo-kalmodulinowej II. To oznacza, że L-theanina ogranicza ryzyko patologicznej akumulacji nieprawidłowych białek w mózgu, a więc działa neuroprotekcyjnie i zmniejsza podatność na procesy neurodegeneracyjne. Wspiera także neuroplastyczność, poprawia zdolność uczenia się i utrwalania nowych informacji.
Dzięki tym mechanizmom L-theanina wspiera zarówno relaksację, wpływa na redukcję kortyzolu, jak i regenerację układu nerwowego.
Ekstrakt z rumianku pospolitego (apigenina) na uspokojenie
Apigenina jest głównym flawonoidem występującym w rumianku, wykazującym działanie anksjolityczne i uspokajające. W przeciwieństwie do farmakologicznych leków nasennych czy przeciwlękowych, działa łagodnie, ale skutecznie – nie powodując otępienia.
- Apigenina wpływa na organizm jak pozytywny modulator allosteryczny receptorów GABA-A. Oznacza to, że nie pobudza ich bezpośrednio, ale zwiększa wrażliwość na działanie GABA – głównego neuroprzekaźnika hamującego w mózgu. W praktyce dzięki apigeninie nawet niższe stężenie GABA wywołuje silniejszy efekt uspokajający i relaksacyjny. To naturalne „wzmocnienie hamulca” w układzie nerwowym, które pozwala skuteczniej wyciszyć nadmierne pobudzenie.
- Apigenina moduluje uwalnianie CRH i kortyzolu, prowadząc do normalizacji rytmu dobowego hormonów stresu. Oznacza to, że wycisza centralny system stresu, dzięki czemu organizm nie funkcjonuje cały czas w trybie alarmowym.
- Ekstrakt z rumianku zmniejsza stres oksydacyjny w mózgu, zwiększając aktywność naturalnych enzymów antyoksydacyjnych, takich jak dysmutaza ponadtlenkowa (SOD) czy katalaza. Dzięki temu chroni neurony przed uszkodzeniem spowodowanym wolnymi rodnikami, a to ma szczególne znaczenie w sytuacjach przewlekłego stresu, intensywnej pracy umysłowej czy procesu starzenia.
- Ekstrakt z rumianku wywiera łagodne działanie nasenne – ułatwia zasypianie, poprawia głębokość i jakość snu, a jednocześnie nie powoduje porannej senności ani „ciężkiej głowy”. Działa bardziej jak naturalny „uspokajacz”, który pozwala mózgowi sprawniej przejść w tryb regeneracyjny.
- Apigenina wpływa na inhibicję szlaku NF-κB – głównej ścieżki sygnalizacyjnej związanej z procesem zapalnym. W efekcie obniża poziom prozapalnych cytokin, takich jak IL-1β, IL-6 i TNF-α. Oznacza to mniejsze obciążenie dla układu nerwowego, niższy poziom „stresu fizjologicznego” i lepsze warunki do regeneracji.
Apigenina z rumianku działa zatem kompleksowo, wspierając zarówno układ nerwowy, jak i odporność organizmu na stres.
Apigenina z selera na stres
Apigenina, obecna w selerze, działa na bardzo podobnych mechanizmach jak ta z rumianku – moduluje receptory GABA-A, wspiera równowagę osi HPA i chroni neurony przed stresem oksydacyjnym. Różnica polega na tym, że w selerze występuje w towarzystwie innych bioaktywnych związków, które dodatkowo wzmacniają jej efekt. To sprawia, że ekstrakt z selera ma nieco szerszy profil działania:
- Seler jest bogaty w naturalne nitryty i ftalidy – związki, które rozszerzają naczynia krwionośne i poprawiają przepływ krwi mózgowej. Lepsze ukrwienie oznacza bardziej efektywne dostarczanie tlenu i składników odżywczych do neuronów. To ma kluczowe znaczenie w warunkach stresu, kiedy mózg zużywa więcej energii i szybciej się „wypala”. Dzięki temu działaniu apigenina z selera nie tylko działa uspokajająco, ale też realnie poprawia dotlenienie i wydolność układu nerwowego.
- Podobnie jak apigenina z rumianku, ta z selera zwiększa wrażliwość receptorów GABA-A na działanie neuroprzekaźnika GABA. W praktyce oznacza to, że komórki nerwowe łatwiej przechodzą w stan „wyciszenia”. To przekłada się na redukcję napięcia, ułatwienie relaksu i poprawę jakości snu – bez efektu otępienia, który występuje przy klasycznych lekach uspokajających.
- Ekstrakt z selera wpływa także na metabolizm i dostępność serotoniny oraz dopaminy – neuroprzekaźników odpowiadających za samopoczucie, motywację i satysfakcję. Działanie to wspiera emocjonalną stabilność, zmniejsza wahania nastroju i poprawia ogólne zadowolenie.
Synergistyczne działanie flawonoidów wzmacnia mechanizmy adaptacyjne organizmu w odpowiedzi na stres.
Magnez
Magnez odgrywa kluczową rolę w regulacji stresu poprzez wielopoziomowe mechanizmy. Jest to pierwiastek, który często występuje w niedoborze u wielu osób. Jednym z powodów jest fakt, że gleby są ubogie w magnez, co sprawia, że nie jest dostarczany w odpowiedniej ilości wraz z dietą.
Jak magnez wpływa na organizm?
- Uczestniczy w ponad 300 reakcjach, w tym syntezie neurotransmiterów (takich jak serotonina, dopamina czy GABA) oraz w regulacji osi HPA (podwzgórze–przysadka–nadnercza), czyli głównego układu odpowiedzialnego za reakcję organizmu na stres. Niedobór magnezu prowadzi do zaburzeń tej osi, co objawia się nadmierną produkcją kortyzolu i większą podatnością na lęk oraz rozdrażnienie.
- Magnez działa bezpośrednio na receptory w mózgu. Jest naturalnym antagonistą NMDA, które odpowiadają za pobudzenie neuronów i reakcje stresowe. Nadmierna aktywacja tych receptorów prowadzi do niepokoju i trudności z wyciszeniem. Równocześnie magnez działa jako pozytywny modulator receptorów GABA-A – czyli wzmacnia działanie głównego neuroprzekaźnika hamującego w mózgu. W praktyce oznacza to, że magnez ułatwia wyciszenie układu nerwowego, redukuje napięcie i wspiera poczucie spokoju.
- Suplementacja magnezem ma zdolność normalizowania podwyższonego poziomu kortyzolu, co zostało potwierdzone w badaniach zwłaszcza u osób z niedoborami tego pierwiastka.
- Magnez odgrywa kluczową rolę w regulacji snu. Wspiera aktywność GABA i uczestniczy w syntezie melatoniny, czyli hormonu regulującego rytm dobowy. Badania kliniczne wykazały, że suplementacja magnezem wydłuża czas snu głębokiego, poprawia jego efektywność i zmniejsza liczbę nocnych wybudzeń. Dzięki temu organizm ma więcej czasu na regenerację fizyczną i psychiczną, co bezpośrednio wpływa na odporność na stres.
- Magnez jest kofaktorem glutationu – głównego antyoksydantu produkowanego przez organizm. Wspiera funkcjonowanie endogennego systemu antyoksydacyjnego, chroniąc komórki przed uszkodzeniami wywołanymi przez wolne rodniki, których produkcja nasila się w warunkach przewlekłego stresu.
- Magnez reguluje aktywność receptorów NMDA i AMPA, które są odpowiedzialne za plastyczność synaptyczną – zdolność mózgu do tworzenia nowych połączeń nerwowych. To właśnie ta cecha odpowiada za adaptację do stresu i rozwój odporności psychicznej. Wystarczający poziom magnezu sprzyja lepszemu radzeniu sobie z wyzwaniami, poprawia koncentrację i pamięć.
Magnez wspiera organizm w sposób wieloaspektowy, zarówno fizjologicznie, jak i neurochemicznie, czyniąc go niezbędnym elementem w mechanizmie redukcji stresu.
Podsumowanie
Substancje opisane w tym artykule działają plejotropowo, wspierając organizm w radzeniu sobie ze stresem:
- modulują aktywność osi HPA i poziomy kortyzolu,
- wspierają układ nerwowy i neuroprzekaźniki,
- poprawiają jakość snu i regenerację,
- wykazują działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne,
- chronią komórki i wspierają neuroplastyczność.
Wszystkie te składniki zostały połączone w suplemencie Less Stress, aby kompleksowo wspierać organizm w codziennym funkcjonowaniu pod wpływem stresu i przywracać równowagę psychiczną oraz fizjologiczną.
Zamówisz go tutaj:




